Rusland heeft geen goede naam, en iedereen snapt dat dit zeker vandaag door de oorlog in Oekraïne nog enorm is verslechterd. Oorlog is en blijft een verschrikkelijk slecht en mensonterend bedrijf. Voor het aangaan van deze oorlog door Rusland is dan ook geen enkel goed of steekhoudend argument te noemen, maar voor de Oekraïne is het onontkoombaar. Wat een vreselijk menselijk leed, nog afzien van het leed voor dieren en natuur, de ongelooflijke vernietiging van huizen, gebouwen, noodzakelijke infrastructuur en cultuur. Dit is het Kremlin zwaar aan te rekenen. Maar in een antwoord op de vraag wat deze oorlog zegt over de Russische burgers verslik je je al gauw.

Helperby/Brafferton, twee aan elkaar gegroeide dorpjes in het noordelijke Engelse graafschap Yorkshire. Een plattelandsgemeenschap zonder winkels; op drie morgens is de slagerij open die ook wat versproducten verkoopt,er zijn nog twee pubs waar je ook kunt eten, maar voor de rest geen voorzieningen. Voor je boodschappen, bankzaken, afhaalmaaltijden etc. moet je naar Boroughbridge, een kwartier rijden langs een bochtige en bobbelige weg, bijna helemaal omzoomd met heggen. We komen er nogal eens omdat het gezin van onze jongste zoon er woont. Als je in zo’n plaatsje wandelt voelt het regelmatig alsof je figurant bent in een aflevering van Midsomer Murders. Een impressie.

Uniek en overtreffend is het stembusresultaat dat de BBB heeft behaald. Nu wordt het interessant of met die overmacht er nu ook werkelijk veranderingen komen. Over het succes van de BBB is veel positiefs te zeggen: het is een fatsoenlijke partij, geen geschreeuw maar gewone taal, een uitstraling van nuchtere ‘normale’ mensen, een contrast met wat vaak ‘de Haagse kaasstolp’ wordt genoemd. Maar dit zeggen we eigenlijk alleen op basis van het beeld van één persoon: Caroline van der Plas. Hoe de partij er verder uit gaat zien en wat ze gaat doen is nog afwachten. Maar veel positiefs dus over haar en ik hoop dat ze dat volhoudt. De hamvraag is nu of zij haar talent en succesfactoren kan omzetten in goed bestuur.

Een mooi initiatief: drie vrouwen in de lokale politiek die een oproep doen aan andere vrouwen om zich meer in ‘de politiek’ te verdiepen. Margreet Deen (Algemeen Belang Oldebroek), Erna Pleijter-van den Bosch en Miranda Sloots-Kievit (beiden ChristenUnie) zijn dus actief in verschillende politieke partijen, dit ook nog eens vanuit zowel de coalitie als de oppositie. Naast, of ondanks die verschillen delen ze dus de visie dat er gemeenschappelijk gewerkt kan en moet worden aan goed bestuur, goede regels en besluiten, en dat het beter is dat zowel mannen als vrouwen zich daarvoor inzetten.

Twee rampen, beide vernietigend van aard. De oorlog in de Oekraïne en de aardbeving in Turkije en Syrië. De uitkomsten zijn vreselijk, maar toch verschillen een oorlog en een natuurramp absoluut van elkaar. Oorlog is een keuze, een aardbeving niet. Bij deze oorlog kiest de heersende mens voor vernietiging van andere mensen, natuur, gebouwen, structuren. Bij een aardbeving is het de aarde zelf die alles wat erop rust vernietigt of aantast. Maar er zijn meer verschillen en overeenkomsten.

Volhardende volgers van deze columns weten dat ik een fascinatie heb voor wachtkamers. Ruimten dus waar mensen wachten totdat hun loempia’s klaar zijn, op hun beurt voor een medisch gesprek, of uitzien naar de bus die zo kan komen. Op die plaatsen voltrekken zich boeiende taferelen. Mensen vertonen er een gedrag dat je elders niet aantreft. Vorige week haalde ik weer een coronavaccinatie, een ‘onderhoudsdosis’. Ons geweldige gezondheidsstelsel organiseert dit, het kost je niks, voor nog geen prikkie ben je bestand tegen nieuwe kwaadaardige aanvallen op je bescherming. Het liep opnieuw gesmeerd.

We communiceren wat af met elkaar. Tenminste, als je kijkt naar de nog uitdijende keuze in sociale media. Op school leren onze kinderen dat je voor communicatie een zender en een ontvanger nodig hebt, en iets er tussenin dat de boodschap overbrengt. Dat ‘iets’ heet dan een medium, zoals vroeger een telegram, brief of fax. Inmiddels gaat het vooral om mail, facebook, sms, twitter, whatsapp. Ik noem snapchat, tiktok enz. niet omdat ik daar ‘niet op zit’. Al deze vormen hebben iets gemeenschappelijks: je typt een tekst, voegt eventueel nog een bijlage toe, klikt op ‘verzenden’ en weg is het. Hoe sociaal is dat?

Dit wordt een saai verhaal, maar zo is het leven soms. Mijn vrouw vond dat ik wel een nieuwe trui kon gebruiken en dus sta ik in een kledingzaak. Verrassend genoeg vinden we een trui die me aanstaat. Mijn vrouw gaat nog even kijken bij de damesafdeling en verdwijnt tussen de rekken en in de paskamer. De verkoopster vraagt of ik zin heb in koffie en wijst me op de standaardvoorziening voor wachtende mannen: de centrale lectuurtafel. Daar zit al een man en onuitgesproken voelen we lotsverbondenheid: ook zijn vrouw is opgelost in de catacomben van dit huis.

Ieder van ons maakt in zijn leven van alles mee. Als dingen ingrijpend zijn, of fascinerend, of op een andere manier indrukwekkend vergeten we ze nooit meer. Toch verbaas ik me er wel eens over dat er ook absoluut onnozele dingetjes zijn die je toch niet vergeet. Waarom? Ik weet het niet, maar vermoed dat ze misschien juist doordat ze zo onnozel zijn bijbleven. Of er zit een verborgen emotie achter die verband houdt met de plaats of de persoon die erbij waren betrokken. Er zijn zelfs dingen waarvan je niet meer wist dat je het wist: ze zijn zonder bewustzijn ervan opgeslagen totdat er iets gebeurt waardoor dat stukje in je geheugen weer wordt losgepeuterd. Hoe bijzonder is dat.

Op zoek naar een bepaalde foto van vroeger kom ik beelden tegen van mijn toen nog jonge ouders. Het zijn van die bruin-grijze kiekjes, een kleur die bekend is als sepia. Die kleur bestaat nog, maar de sepiakleur die je op je smartphone kunt instellen heeft niet meer dat nostalgische van die oude familiefoto’s. Maar wat me vooral opvalt is hoe de mensen in die tijd eruit zien. Ze kijken vrijwel zonder uitzondering ernstig en ze zijn voor onze begrippen saai, somber gekleed.

Ongedacht warme herfstdagen, dus de fiets gepakt en doorgedrongen tot het donkere maar o zo mooie hart van de Veluwe. Bossen, heide, gehuchten, dorpjes met een terrasje. Dat vonden we ook, maar ik noem niet de naam, om privacy-gerelateerde redenen zoals straks blijkt. Ook nu overkwam ons waar ik al eens eerder over schreef: terraspraat. Want je zit er niet alleen. Net als de ober verdwijnt met onze bestelling stopt er aan de overkant van de straat een auto. Een man stapt uit, sluit af, steekt de straat over en neemt plaats aan het tafeltje naast ons. Zo begint het.

Een aanvoerder van een voetbalteam wil geen One Loveband dragen, wel een Respectband. Daar kun je van alles van vinden, en dat las je dan ook weer royaal in de media. Er werd gewezen op de clubafspraken waaraan je je hebt te houden, er werd betwijfeld of het argument van ‘godsdienstige redenen in verband met de achterban’ wel oprecht is dan wel een smoes om de eigen mening te verbloemen, enz. Toch valt er in dergelijke voorvallen iets anders op. Dat is de grote en vaak verziekende spanning tussen idealen, vrijheid van meningsuiting en de dwang tot correct denken.

Gelukkig zijn, wie wil dat nu niet? Er zullen mensen zijn die geluk of zingeving niet ervaren, misschien zelfs nooit bereiken. Tenminste: naar hun eigen mening of overtuiging. Dit voorjaar schreef ik hier over gevoelens van ontevredenheid die er kunnen zijn, zelfs als het leven meezit wat betreft gezondheid, bezit, een goede baan etc. Onderzoek toont aan dat 25% van de Nederlanders last heeft van ernstige psychische klachten. Oorzaken van je ongelukkig voelen kunnen heel divers zijn. Het kan gaan om kleinmenselijke zaken als jaloersheid bij wat een ander heeft en jij niet. Maar het kan ook dieper gaan. Denk aan pijn, somberheid, angst, onzekerheid, twijfel. Wat moet je dan?

Laten we het eens hebben over onze verborgen kanten. Dus niet over wat we van elkaar zien, maar over wat we niet zien, misschien niet willen zien, of nooit te zien zullen krijgen. Kanten die we ook zelf nooit te zien zullen krijgen in ons aardse bestaan. Dat begint al bij een boreling. Wat een overrompelende verrassing zo’n compleet nieuwe minimensje. We kijken onze ogen uit, bij elke geboorte lijken ze steeds kleiner te zijn. De grote vragen beginnen naar hoe het zich zal gaan ontwikkelen, en die blijven in feite hangen tot aan het einde toe.