advertentie
Met een tafel vol exemplaren, folders en bewijsmateriaal stond hij afgelopen zaterdag 9 augustus op de laatste Veluwse Boekenmarkt in Elspeet. Hij werd naar dit verhaal toegetrokken toen hij een stamboom van zijn eigen familie zag: “Mijn moeder is na haar geboorte ter adoptie afgestaan en wist nooit wat van haar biologische achtergrond. Toen mijn moeder wilde trouwen hoorde ze voor het eerst van haar familie. Mijn zus was later begonnen aan een stamboom en toen zag ik twee namen die ik niet kende.”
Dat laatste speelde zich af in 2005, toen Vrielink 35 was. Voor hem was dit het eerste moment dat hij in aanraking kwam met de Razzia van Putten: “Ik wilde meer weten. Ik ben mij gaan inlezen en toen vond ik vooral bij Husum-Schwesing en Ladelund een paar vreemde manieren van uitleg. Toen ben ik daar flink op doorgegaan en heb ik getuigenissen van over heel de wereld gevonden”, aldus de schrijver.
De mensen die geen eigen stem meer hebben
‘De Friesenwall’ vertelt het verhaal van mensen die geen eigen stem meer hebben. Door in archieven te duiken, kritisch te zijn en uiteindelijk overlevenden en nabestaanden van slachtoffers te spreken, kon Edwin dit boek schrijven. Om zeker te zijn dat de informatie klopt, sprak hij meerdere bronnen per verhaal.
Het project duurde veertien jaar. Vrielink vertelt waarom dit zo lang duurde: “Ik heb van de zeventien bekende getuigenissen die er lagen, 188 weten te maken. Dat is de grootste reden dat het zo lang duurde.” Omdat hij een digitaal monument bijhield, leerde mensen hem kennen en durfde ze verhalen te delen: “Het was soms heel emotioneel en heftig. Met sommige mensen heb ik lang contact gehad en ben ik naar plekken geweest om het verhaal te voelen, dat is heel kwetsbaar.”
Inhoudelijk
Het boek is inhoudelijk, maar wel geschreven op een manier dat het geen theoretisch verhaal is geworden. Edwin vertelt over de inhoud van het boek: “Het gaat over de twee concentratiekampen die aangelegd werden aan de Friesenwall. Dit is een verdedigingslinie die gelegd werd van de Nederlandse tot aan de Deense grens in de Tweede Wereldoorlog. Daar zijn heel veel mensen die opgepakt zijn bij de Razzia van Putten tewerkgesteld.”
Dat is ook de reden dat hij op de markt in Elspeet aanwezig was, “De meeste mensen uit de regio kennen het verhaal van de Razzia wel, maar dit vertelt een complete geschiedenis”, vertelt hij. In het boek worden 67 situaties door elk minimaal twee getuigenissen beschreven. Het boek vertelt het verhaal van de drie maanden dat het kamp bestaan heeft en dat is heftig. “Je leest alles wat daar gebeurd is: de ziektes die uitbraken en de gevolgen dat het had op de situatie. Ook lees je hoe hard het er aan toe ging, dat is wat er gebeurd is.”
Persoonlijke verhalen
‘De Friesenwall’ bevat persoonlijke verhalen. Edwin geeft een voorbeeld: “Ik gaf een lezing in en voordat het begon kwam er een oudere man voor mij zitten, die mij wel eens aankeek en zei: “Ik heb ook nog een verhaal.” Die man vertelde over de ervaring van zijn familie en wat hij had gezien.” De man in kwestie heeft Edwin meegenomen naar de plek waar de geschiedenis zich afspeelde, wat hem alleen maar inspireerde om door te gaan met zijn boek.
Met het boek heeft Edwin Vrielink zijn eigen familie beter leren kennen, maar belangrijker voor hem, de verhalen van vele slachtoffers kunnen vertellen die zelf hun stem verloren hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog. De laatste bladzijden van het boek waren emotioneel om te schrijven: “Het schrijven duurde lang, waardoor het einde definitief voelde. Ook zijn er mensen overleden die ik toch heb mogen spreken. Zo kan ik ze toch een stem geven”, eindigt Edwin Vrielink met tranen in zijn ogen.
Heb je een tip of opmerking? Mail onze redactie via info@locomediagroep.nl.
